Joriy yil 18-martda Surxondaryoda jurnalistlar va tadbirkorlar uchun “Tovar bozorlarida bozor tamoyillarini joriy qilish va shaffoflikni taʼminlashda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining tutgan o‘rni” mavzusida media-trening o‘tkazildi.

Mazkur tadbirdan ko‘zlangan asosiy maqsad O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Surxondaryo filiali faoliyati misolida mamlakatimiz tovar bozorlarida birja mexanizmlarini tutgan o‘rni hamda sohada amalga oshirilayotgan islohotlarning mazmun-mohiyatini tushuntirishdan iborat bo‘ldi.

Taʼkidlanganidek, O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasida barcha savdolar shaffoflik, teng sharoitlarni taʼminlash va bozor tamoyillari asosida o‘tkaziladi, tuzilgan bitimlarning bajarilishi esa kafolatlanadi. Bu, o‘z navbatida, tovar bozorlarida narxlarni talab va taklif asosida shakllanishi hamda sof raqobat muhitini rivojlanishiga xizmat qiladi.

Birja savdolari platformasi va elektron tijorat savdo tizimlarida o‘tkaziladigan savdolar va o‘zaro hisob-kitoblar jarayonlarining shaffofligi ommaviy axborot vositalari, birjaning rasmiy vebsayti, ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalari, zamonaviy IT-texnologiyalar va boshqa resurslar orqali taʼminlanadi.

Xususan, mamlakatimiz aholisi va tadbirkorlar birja savdolariga qo‘yilayotgan mahsulotlarning hajmlari, birja kotirovkalari, davlat xaridlari bo‘yicha eʼlonlar, o‘tkazilgan savdo natijalari to‘g‘risidagi maʼlumotlardan erkin foydalanishlari hamda auksionlarni onlayn tarzda kuzatishlari mumkin.

Birjada muloqot aloqalari va jamoatchilik nazoratining samarali tizimi ham yaratilgan. Birjaning Call-markaziga har kuni birja faoliyati masalalari bo‘yicha 500 dan ortiq qo‘ng‘iroqlar va 150 ga yaqin onlayn murojaatlar kelib tushadi.

Elektron savdolarda ishtirok etishda muammolarga duch kelgan holda fuqarolar va tadbirkorlar @uzexfeedbackbot, korrupsiya holatlari bo‘yicha esa @uzexanticorruptionbot telegram-botlari orqali murojaat qilishlari mumkin.

Birja mexanizmlarning afzalliklari tufayli birja savdolari orqali sotiladigan mahsulotlarning ro‘yxati muntazam ravishda kengayib bormoqda.

Media-trening davomida ommaviy axborot vositalari vakillari va tadbirkorlar birja filialining faoliyati bilan yaqindan tanishdilar. Xususan, ularga filialning birja savdolarini tashkillashtirish bo‘limi, hisob-kitob kliring palatasi va elektron tijorat bo‘limlarida kundalik amalga oshiriladigan ishlar batafsil tushuntirildi.

O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Surxondaryo filialida markaziy savdo zalidan tashqari jami 26 ta savdo maydonchalari, 82 ta brokerlik idoralari va qariyb 227 ta treyderlar faoliyat yuritadi.

2024-yilda filialda o‘tkazilgan elektron savdolar natijasida jami 2,7 trln so‘mlik bitimlar tuzilgan bo‘lib, ularning 65% birja savdolariga, qolgan qismi esa elektron tijorat savdo tizimlariga to‘g‘ri kelgan.

Tadbir davomida ommaviy axborot vositalari va tadbirkorlar uchun taqdimotlar ham o‘tkazildi. Taqdimotlarda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi faoliyatida faoliyatiga doir qabul qilingan yangi hukumat qarorlarining mazmun-mohiyati hamda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasida joriy etilayotgan yangiliklar batafsil tushuntirildi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 12-sentabrdagi 570-son qarori ijrosini taʼminlash doirasida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasida savdo ishtirokchilari uchun qo‘shimcha qulayliklar yaratish maqsadida ikki tomonlama qarama-qarshi auksioni ishga tushirildi.

Ikki tomonlama qarama-qarshi auksion birjaning savdo rejimi bo‘lib, bozor narxlarini aniqlashning yanada samaraliroq usuli hisoblanadi. Mazkur savdo rejimida ikki tomon bir vaqtning o‘zida o‘z narx takliflarini berishlari mumkin. Buning natijasida raqobat nafaqat xaridorlar balki sotuvchilar o‘rtasida ham kuchayib boradi.

Birja savdosining yangi rejimi birja savdolari samaradorligini oshirish va tovar bozorlarida raqobat muhitini rivojlantirishga xizmat qiladi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2024 yil 2-oktabrdagi “Zamonaviy agrokompleks faoliyatini ilg‘or birja mexanizmlari asosida tashkil etishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 621-son qaroriga muvofiq O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining “UZEX Agro” yangi elektron savdo platformasi ishga tushirildi.

Birjaning “UZEX Agro” elektron savdo platformasi aholi tomorqalarida, fermer va dehqon xo‘jaliklari tomonidan yetishtirilgan qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini erkin bozor narxida sotishga mo‘ljallangan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va hukumat qarorlari ijrosini taʼminlash doirasida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi Fyuchers industriyasi uyushmasi (FIA) xalqaro tashkilotiga to‘la huquqli aʼzosi bo‘ldi.

Fyuchers industriyasi uyushmasi bilan hamkorlik doirasida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi uchun xorijiy hamkorlar bazasini kengaytirish va birjalararo aloqalarni mustahkamlash, jahon standartlariga javob beradigan birja savdo vositalari, derivativ bozorlari va kliring tizimlarini rivojlantirishda yangi imkoniyatlar ochilmoqda.

Tadbir doirasida matbuot xodimlari va tadbirkorlar birjaning savdo zalida elektron birja savdolarini bevosita kuzatish imkoniyatiga ega bo‘ldilar. Birja brokerlari tadbir ishtirokchilariga brokerlik idorasini ochish tartibi va treyderlarning kundalik ish faoliyati bilan tanishtirdilar.

Media-trening davomida birja mutaxassislari jurnalistlar va tadbirkorlarning qiziqtirgan savollariga javob berishdi.

Manba: Ommaviy kommunikatsiyalar va tashqi iqtisodiy faoliyat bo‘limi